
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρεται στο στρες ως ένα από τα κυριότερα προβλήματα του 21ου αιώνα. Η έρευνα «2012 Annual Absence Management Survey» του CIPD καταδεικνύει το άγχος ως πρωταρχική αιτία για μακροχρόνια απουσία από την εργασία. Με αυτά τα δεδομένα, πόσο ενεργό ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν τα στελέχη HR στην αντιμετώπιση της «μάστιγας» της εποχής μας;
Τα Τμήματα Ανθρώπινου Δυναμικού είναι συχνά επιφορτισμένα με τη δημιουργία και την προώθηση της εταιρικής κουλτούρας. Ωστόσο, στην καθημερινή «αρένα» της εργασίας, όπως έχει διαμορφωθεί στις μέρες μας, είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι και οι υψηλά ιστάμενοι που δημιουργούν το κλίμα άγχους ή ηρεμίας, δυσαρέσκειας ή ικανοποίησης.
Ακόμα και κάτω από αυτές τις συνθήκες, τα στελέχη του HR μπορούν να παρέμβουν και να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στη στάση και τη συμπεριφορά εντός του χώρου εργασίας.
Όσο πιο πολύ χρησιμοποιείται ο όρος «στρες», τόσο πιο αόριστος και ευρύς γίνεται. Πιθανότατα, όσο και να αναζητηθεί, δεν θα βρεθεί ούτε ένας εργαζόμενος, σε όλες τις ιεραρχικές βαθμίδες, που να μην έχει αισθανθεί την πίεση της σύγχρονης εργασιακής πραγματικότητας και να μην έχει αγχωθεί, στην καλύτερη περίπτωση υπό το βάρος επαγγελματικών υποχρεώσεων και στη χειρότερη υπό τη δαμόκλειο σπάθη της ανεργίας.
Οι σύγχρονοι ορισμοί του στρες αναγνωρίζουν ότι πρόκειται για μια προσωπική εμπειρία που προκαλείται από την πίεση ή τις απαιτήσεις των καθηκόντων και οι επιπτώσεις του εξαρτώνται από την ικανότητα του ατόμου να διαχειριστεί αυτές τις καταστάσεις. Το εργασιακό άγχος εμφανίζεται όταν υπάρχει αναντιστοιχία ανάμεσα στις απαιτήσεις της εργασίας και τους πόρους αλλά και τις δυνατότητες του εργαζομένου να ανταποκριθεί σε αυτές. Η υποκειμενική αξιολόγηση του στρες είναι το ίδιο έγκυρη με τα «αντικειμενικά» δεδομένα.
Σε πρόσφατες μελέτες υπάρχει κάποιου είδους διάκριση μεταξύ άγχους και πίεσης, όπου η πίεση ορίζεται ως μια υποκειμενική αίσθηση της έντασης ή διέγερσης που ενεργοποιείται από μια αγχωτική κατάσταση. Ωστόσο, όπου η πίεση υπερβαίνει την ικανότητα ενός ατόμου να την αντιμετωπίσει, το αποτέλεσμα είναι το άγχος.
Το στρες εκδηλώνεται σε τρία επίπεδα. Μπορεί να είναι σωματικό (πόνοι, δύσπνοια, αϋπνία, εξάντληση), νοητικό (με σκέψεις του τύπου “δεν αξίζω, το μέλλον είναι δυσοίωνο, οι άλλοι ξέρουν περισσότερα από μένα”), ή να αφορά την συμπεριφορά (δυσκολία επικοινωνίας και συνεργασίας, απότομη αντιμετώπιση προς τους πελάτες και το προσωπικό, συχνά λάθη, αρνητικότητα στην αλλαγή).
Όλοι οι εργαζόμενοι αναπτύσσουν στρες, ανεξάρτητα από το βαθμό και τη θέση που κατέχουν. Εργαζόμενοι, στελέχη, εργοδοσία, μεταφέρουν το στρες ο ένας στον άλλον με τη μορφή ιού. Οι επιπτώσεις στους εργαζόμενους και στις εταιρείες, καθορίζονται από τα επίπεδα στρες που βιώνουν όλοι καθημερινά αλλά και συσσωρευτικά. Το στρες στο χώρο εργασίας επηρεάζει την απόδοση και πιθανά το μέλλον και την επαγγελματική εξέλιξη όλων».
Ενώ υπάρχουν πολλά γεγονότα στο χώρο εργασίας που μπορεί να συμβάλλουν στο στρες, σίγουρα η εργασία δεν είναι η μοναδική αιτία. Η ανάπτυξη και η αύξηση του άγχους μπορεί να σχετίζεται με ορισμένα ιστορικά γεγονότα και οικονομικούς παράγοντες, που μπορεί μικρή σημασία να έχουν αλλά έχουν ρητορική αξία. Η αύξηση μιας ασθένειας που αποδίδεται στο άγχος μπορεί να οφείλεται σε μία μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση αναφορικά με το άγχος, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι μια αντανάκλαση του ιστορικού πλαισίου ή ακόμη και της τρέχουσας πολιτικής ιδεολογίας.
Οι άνθρωποι ωστόσο, αντιλαμβάνονται τα επίπεδα της πίεσης να ανεβαίνουν, ιδιαίτερα στο χώρο εργασίας. Το άγχος γίνεται έντονο και συνδέεται άμεσα με την κρίση της ταυτότητας και των αξιών του ατόμου. Σαφέστατα κάποιες μορφές ανασφάλειας αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, όπως και τα εννοιολογικά μέσα που χρησιμοποιούν για να εκφράσουν τα αποτελέσματά τους. Το άγχος αποτελεί μια τέτοια έκφραση και είτε πραγματικό είτε φανταστικό, μπορεί να μετρηθεί και να αποτελεί μια σημαντική αιτία της δυστυχίας.
Κωνσταντίνος Παπαχατζής, Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού της ΑΝΑΔΕΙΞΗ
Related Posts
Πίεση στη δουλειά και πως αντιμετωπίζεται (Συμπεριφορική Προσέγγιση)
ΠΕΛΑΤΗΣ: Αισθανομαι πιεσμενος στη δουλειά μου. Δεν θέλω να πάω. Το πρωί κάθε...
Πίεση στη δουλειά και πως αντιμετωπίζεται (Προσωποκεντρική Προσέγγιση)
ΠΕΛΑΤΗΣ: Αισθανομαι πιεσμενος στη δουλειά μου. Δεν θέλω να πάω. Το πρωί κάθε...
Stress Management: «Θωρακίστε» τους ανθρώπους σας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναφέρεται στο στρες ως ένα από τα...
Τα οφέλη καλής ψυχικής υγείας στην εργασία
Τις τελευταίες δεκαετίες οι αλλαγές στον τρόπο εργασίας έχουν οδηγήσει σε αύξηση...